فیزیوتراپی پزشکی

فيزيوتراپي پزشکي براي هزاره آينده ...
به بهانه برگزاري کنگره بين المللي فيزيوتراپي در ايران با شعار «م؛ مثل معلولان» فيزيوتراپي پزشکي براي هزاره آينده ...
"میم، مثل معلولان" همانند "میم، مثل مادر" شعار نوزدهمین کنگره بین المللی فیزیوتراپی امسال بود که از 24 تا 26 اردیبهشت ماه در سالن اجتماعات وزارت کار و امور اجتماعی با هدفی چند منظوره برگزار شد، تا هشداری درون حرفه ای نسبت به مقوله بی توجهی به اهمیت جایگاه حرفه ای فیزیوتراپی در امر توانبخشی معلولان و دیگر گروه های هدف آن باشد. چه شاید فیزیوتراپی در دهه های آینده همانند مادر در کنار تمامی رشته های پزشکی قرار گیرد. به واقع این روزها تغییر بیماری ها از تب زا و عفونی به ناتوان کننده، افزایش طول عمر انسان ها، زندگی صنعتی، نیاز به حرکت، کنترل هزینه ها در بخش درمان تمامی بازی را به سمت فیزیوتراپیست ها گردانده است . فیزیوتراپیست تنها پزشکی است که فیزیولوژی و پاتولوژی حرکت را می داند و می تواند از تکنیک های فیزیکی و تمرین ها و بسیاری از درمان های کم ضرر برای درمان بیماری های حرکتی استفاده کند. این پزشک قادر به عملیاتی کردن طب مکمل است. ازاین رو بسیاری از کشورها، فیزیوتراپی را دکترای حرفه ای اعلام و تخصص ها و فوق تخصص های آن را راه اندازی کرده اند. شاید عنوان پزشک هزاره جدید یا عنوانی که WCPT اعلام کرده است، توصیفی برای این پزشکان باشد. روند بیماری ها و فراوانی آنها،تغییر در بافت جمعیت ها و مسائل اقتصادی و بسیاری مسائل دیگر چاره ای برای مسئولان امر نگذاشته است. کارشناسان معتقدند امروزه کودکان به فیزیوتراپی نیاز دارند تا تحرکی سالم داشته باشند. نوجوانان به فیزیوتراپی نیاز دارند تا مشکلات استخوانی عضلانی نداشته باشند. خانم ها قبل، حین و بعد از بارداری به فیزیوتراپی احتیاج دارند. کارمند پشت میزنشین به فیزیوتراپی نیاز دارد. کارگر به فیزیوتراپی نیاز دارد. سالمند به فیزیوتراپی نیاز دارد. بیمار سرطانی نیاز به تحرک و فیزیوتراپی دارد. بیماران آسمی، قلبی، بستری، بیماران قبل از جراحی و بعد از جراحی به فیزیوتراپی نیاز دارند. آسیب دیدگان زلزله از همان لحظه اول به حضور فیزیوتراپیست احتیاج دارند.بیماران متابولیکی به فیزیوتراپی احتیاج دارند. درمان زخم به فیزیوتراپی احتیاج دارد. ورزشکاران برای تمرینات بدنی و برای صدمات بدنی به فیزیوتراپی احتیاج دارند. درمان مشکلات پوستی، بکارگیری طب مکمل، طب سوزنی و ....همه و همه به فیزیوتراپیست احتیاج دارد. در این میان بخش سلامت کشور با درک مشکلات خود و در جهت حل آن انواع و اقسام راه ها را می آزماید؛ متخصص طب ورزش، طب سنتی، طب سوزنی و بسیاری از کارهای دیگر ولی هنوز جای پزشکی اینجا خالی است که فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی حرکت را بداند و با اقدامات و درمان فیزیکی آشنا باشد. خلا بزرگی که جز فیزیوتراپیست آن را پر نمی کند، فیزیوتراپی پزشکی برای این هزاره است.... آغازی عجیب ادامه ای دردناک و طلوعی دوباره تاریخ پزشكی، سرنوشتی عجیب برای فیزیوتراپی رقم زده است، آن هم نه فقط در كسب عنوان، بلكه در ماهیت عملكردی فیزیوتراپی به عنوان مدیریت سلامت بشری. در سال های 1330هجری شمسی تعداد 3 افسر پزشک ارتش و پنج مدیر وزارت بهداری که پزشک بودند جهت تحصیل رشته طب فیزیکی به خارج از کشور رفتند. در سال های بعد این تعداد به 15 نفر رسید. در دهه 40 ریاست آموزشکده فیزیوتراپی در اولین گام اشتباه به یک پزشک متخصص اعصاب داده شد و در سال های بعد آموزشکده فیزیوتراپی ابتدا از دانشکده پزشکی جدا و سپس از دانشگاه خارج و تبدیل به انستیتو فیزیوتراپی شد! در دهه 50 و به ویژه در سال هایی که فیزیوتراپی در تمامی کشورها در حال پیشرفت بود، و حتی در داخل کشورمان که داروسازها توانستند دکترای حرفه ای شوند، فیزیوتراپی در ایران بطور کامل از کارافتاد. عملکرد بیمارستانی آن تحلیل رفت، آموزش های کلینیکی آن ضعیف شد و ماهیت واقعی فیزیوتراپی از دست رفت و تبدیل به استفاده از ابزارهای فیزیکی مانند: گرما، سرما، جریان های الکتریکی برای بازگرداندن توان جسمی شد که اثرات آن تا سالیان متمادی باقی ماند. اما در سال های بعد از 57 مدیریت مراکز آموزشی به دست فیزیوتراپیست ها افتاد و با وقوع جنگ تحمیلی فیزیوتراپیست ها در این صحنه ها حضور یافتند و تجارب ارزشمندی بدست آوردند. در سال 1368 دوره فوق لیسانس و در سال 1374 دوره PHD فیزیوتراپی راه اندازی شد. در نهایت در سال 1378با طلوعی دوباره مجوز تاسیس مطب های فیزیوتراپی به فیزیوتراپیست ها صادر شد. درسال1381 شماره های نظام پزشکی به این گروه اعطا و در همان سال تعرفه فیزیوتراپی از سوی دولت اعلام شد. فیزیوتراپیست ها در سال 1383 هجری شمسی برای اولین بار در انتخابات نظام پزشکی شرکت کردند. در همان سال دستور تغییر تمامی مجوزهای فیزیوتراپی صادر شده به پزشکان (به غیر از متخصصان طب فیزیکی) صادر شد و مسئولیت ها به فیزیوتراپیست ها واگذار شد. درکلینیک هایی که متخصصان طب فیزیکی حضور داشتند بکارگیری فیزیوتراپیست ها برای نظارت بر امر فیزیوتراپی اجباری گشت و این در حالی است كه خیلی از پراكتیشینر ها كه در ایران از عنوان دکتر استفاده می كنند ،در مورد فیزیوتراپیست ها هنوز نمی توان از كلمه دكتر استفاده کرد. کارشناسان معتقدند شاید نبود این عنوان در سالیان گذشته موجب ضربه مرگبار دهه 50 و دخالت های عناصر درمانی و غیردرمانی در حیطه فیزیوتراپی بوده است. مشکلات فیزیوتراپی در ایران فیزیوتراپی با توجه به ضربه شدید در سال های دهه 50، دچار عوارض عمیقی شد که هنوز هم ازآن رنج می برد. حمیدرضا اشراقی به عنوان یک فیزیوتراپیست درباره عمده مشکلات فیزیوتراپی در ایران می گوید ساختار دانشکده های توانبخشی، نادیده انگاشته شدن در بخش بهداشت و درمان کشور، دروس آموزشی، آشنا نبودن به اصول اداری و سازمانی، نبود استاندارد های لازم و تعاریف در فیزیوتراپی و نبود اتوریته در این رشته از جمله مشکلات فیزیوتراپیست ها در ایران است که از فیزیوتراپیست یک درمانگر معمولی ساخته است . وی علت این مشکلات را وجود افرادی می داند که در همان سال های دهه با غرور و نادانی با فیزیوتراپی به شدت برخورد کردند و ضمن مد نظر نداشتن منافع کشور با تکیه به قدرت سعی بر نابودی رشته ای کردند که اکنون به درمانگران آن دکتر می گویند و دارای تخصص ها و فوق تخصص های خود است و در همه جا حتی در خطوط رزمی از او مدد می جویند. با وجود این به اعتقاد این متخصص فیزیوتراپی امروزه فیزیوتراپیست ها با حمایت همه جانبه پزشکان توانسته اند بروی پا ایستاده و مراحل تکامل را طی کنند و حرکت فیزیوتراپی و فیزیوتراپیست ها به سمت محوری شدن در درمان به قدری سریع شده است که از آنها خواسته شده است کلمه Dr. را بر اول اسم خود بیاورند. جایگاه درمان فیزیوتراپی واژه فیزیوتراپی از فیزیو به معنای بدن و تراپی به معنای درمان و به معنای ترکیبی درمان بدن است. در فیزیوتراپی هدف ارتقای عملکرد جسمانی است و فیزیوتراپیست در این رشته به عنوان درمانگر شناخته می شود. دانش فیریوتراپیست براساس شناخت آناتومی بدن و فیزیولوژی حرکت بوده و فیزیوتراپی به عنوان یک رشته بالینی (کلینیکال) که با استفاده از امکاناتی مانند مدالیته ها، درمان های دستی، و تمرینات بدنی گروه های مختلف بیماری و ناتوانی ها را درمان می کند. این رشته همچنین با شناسایی گروه های خاص افراد اقدام به پیشگیری از بیماری ها و غربالگری ناتوانی ها می نماید. فرآیند درمانی در فیزیوتراپی شامل ارزیابی، تشخیص، طرح درمان، مشاوره، آموزش، اجرا، ارزیابی مجدد، و پرونده نویسی است. اشراقی در مورد جایگاه درمان فیزیوتراپی نیز می گوید: فیزیوتراپیست ها یکی از بخش های اساسی در سیستم های ارائه دهنده خدمات مرتبط با سلامت هستند که به شکلی مستقل خدمات مرتبط با سلامت را ارائه می دهند و بر طبق اصول برنامه های بازتوانی و نوتوانی، برای احیای مجدد عملکرد و کیفیت بهتر زندگی در افرادی که بدون حرکت می باشند یا نقص های حرکتی دارند، به کار می پردازند. ماهیت فیزیوتراپی در درمان دکتر سیدمحسن هاشمی از پیشگامان فیزیوتراپی در ایران است که ریاست فعلی انجمن فیزیوتراپی ایران را برعهده دارد . او در پاسخ به سهم فیزیوتراپی در مراقبت های پزشکی در هزاره آینده و ماهیت فیزیوتراپی در امر درمان می گوید: فیزیوتراپی، فراهم کننده خدمات برای مردم و جمعیت ها است تا حداکثر حرکت و توانایی عمل را در طول دوران زندگی حفظ نماید یا توسعه داده و به حال اول برگرداند. فیزیوتراپی شامل ارائه خدماتی است به حرکت و عملکرد فرد که توسط فرآیند پیری یا صدمات و بیماری ها، مورد تهدید قرار می گیرند. حرکت کامل و کارامد در قلب چیزی قرار دارد که از آن به عنوان سلامتی نام برده می شود. فیزیوتراپی به شناسایی و افزایش پتانسیل های حرکتی برای بهبود، پیشگیری، درمان و نوتوانی، می پردازد. فیزیوتراپی شامل اثرات متقابل فیزیوتراپیست، بیمار وخانواده آنها یا سایر افرادی می باشد که از بیمار مراقبت می کنند، بر یکدیگر می باشد، تا بتوانند پتانسیل های حرکتی بیمار را ارزیابی کرده و در ایجاد اهداف مورد نظر همه با استفاده از دانش و مهارت های ممتاز فیزیوتراپیست به توافق برسند. دیدگاه منحصر به فرد دکتر هاشمی نسبت به نقش فیزیوتراپیست ها در شناسایی بدن، نیازها و پتانسیل های حرکتی آن برای رسیدن به تشخیص و استراتژی درمانی نقش اساسی دارد که به اعتقاد او با توجه به هدف فیزیوتراپی در بهبود سلامت، پیشگیری، درمانی و بازتوانی، متغیر است. بر همین اساس رئیس هیات مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران بار عمده درمان معلولان را بر دوش فیزیوتراپیست ها دانسته و تاکید دارد که شعار نوزدهمین کنگره فیزیوتراپی یعنی "م، مثل معلولان نیز با هدفی چند منظوره مطرح شد که یکی از آنها هشدارهای درون حرفه ای است که گرایش برای انجام اقدامات داوطلبانه در کشور باید به سوی معلولان باشد. او با انتقاد از اینکه دانشجویان فیزیوتراپی در طول دوران تحصیلی خود حتی یک بار به مراکز نگهداری از معلولان مراجعه نمی کنند، تصریح دارد: در فیزیوتراپی ایران هنوز گام های مؤثری برداشته نشده است. در ایران هنوز یک مرکز واقعی برای برطرف کردن نیازهای کودکان مبتلا به CP وجود ندارد. همکاری کمرنگ در همین حال دکتر کاظم نظم ده، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی، نیز در مراسم افتتاحیه نوزدهمین کنگره فیزیوتراپی در حالی از فیزیوتراپی به عنوان یکی از محوری ترین رشته های توانبخشی در ارتباط با ارائه خدمات به معلولان یاد کرد که به اعتقاد او متاسفانه امروزه مدیریت و همکاری فیزیوتراپیست ها در این زمینه در کشور ما کمرنگ است. به گفته وی، عدم همکاری فیزیوتراپیست ها در مدیریت و توانبخشی گروه های هدف باعث شده که توانبخشی گروه های هدف را افراد غیرمتخصص برعهده بگیرند که این امر شایسته نیست. بنابراین باید فضایی ایجاد شود که نگاه فیزیوتراپیست ها به درمان از حالت بیمارنگری خارج شود. دکتر نظم ده با بیان اینکه امروزه فعالیت های توانبخشی نسبت به گذشته متفاوت شده، معتقد است قرارگرفتن بسته های مدیریتی فیزیوتراپیست ها در راس امور توانبخشی یکی از عللی است که باعث تفاوت این فعالیت ها نسبت به گذشته شده است.

http://www.dpt.ir/